İnsanların bir arada yaşaması bazı kuralları da zorunlu kılmaktadır.
Başka bir ifade ile toplum bir düzene dayanmak durumundadır. Bu düzenin temelini ise hukuk oluşturur. Bu açıdan bakıldığında hukuk toplum içerisinde kişilerin birbirleri ile ve toplumla olan ilişkilerini düzenleyen kurallar bütünüdür. Hukuk bu yönü ile toplumsal bütünlüğün devamını, toplumsal barışı, adaleti sağlar. Hukuk içerisinde ise avukat kavramı son derece önemli bir yer tutar. Öyle ki her durum kendine özgüdür. Yasaları yorumlayacak, bunları durumlara uygulayacak kişilere ihtiyaç vardır. Bu nedenledir ki avukatlığın tarihi Roma’ya değin uzanmaktadır. Avukat kişilerin haklarını koruma görevinin yanı sıra bağımsız yargının ve dolayısıyla da demokrasinin temel taşlarındandır. Bu nedenledir ki avukatlık yüzyıllardır saygın bir meslek olarak süregelmektedir. Bu yazımızda avukat kimdir, görevleri nelerdir ve karşılaştığınız hukuki durumlarda avukat tutmak neden önemlidir sorularını ele alacak ve bunlara cevap vermeye çalışacağız.
Avukat, genel bir tanımla kişiler arası ve kişiler ile kurumlar arasında ortaya çıkan anlaşmazlıkları yasalara uygun bir şekilde çözen, kişilerin haklarını savunan kişidir. Türk Dil Kurumu’na göre de
Avukat: ” Hak ve yasa işlerinde isteyenlere yol göstermeyi, mahkemelerde, devlet dairelerinde başkalarının hakkını aramayı, korumayı meslek edinen ve bunun için yasanın gerektirdiği şartları taşıyan kimse”dir.
Avukatın görevleri nelerdir diye baktığımızda ise, şunları söyleyebiliriz:
Mahkemeler karşısında gerçek ya da tüzel kişileri savunmak, aldığı yahut kendisine verilen dava ile ilgili gerekli araştırmaları yapmak, yasaları ve benzer yüksek mahkeme kararlarını incelemek, tanıkları mahkemeye dinletmek, eğer mahkeme sonucuna itiraz edecekse üst mahkemeye sunulacak dosyayı hazırlamak, hukuki konularda danışmanlık yapmak, kendisine danışan kişilere yol göstermek, icra takipleri yapmak, kanunları ve ilgili yayınları takip etmek ve yorumlamak, sorumlu olduğu davaları sonuna kadar takip etmek.
Bir avukatın sahip olması gereken özellikleri ise genel hatları ile şu şekilde sıralayabiliriz:
Analitik zekaya, yani olaylar arasında düzgün bir şekilde bağlantı kurabilme yeteneğine, sözel beceriye, yani kendini açık bir şekilde ifade etmek becerisine, araştırmacı bir kişiliğe, sorumluluk duygusuna, adalet duygusuna, kuvvetli bir hafızaya sahip olmak, düzenli, dikkatli, sabırlı ve soğukkanlı olmak.
İstisnai durular haricinde avukat tutma mecburiyeti olmasa da avukatlar yasaları, önceki mahkeme kararlarını bilen, işinde uzman kişiler olduğundan davalarını avukat tutmadan kendi imkanları ile yürütmek isteyen kişiler ciddi hak kayıplarına uğrayabilmektedir. Bazı durumlarda uzman bir avukat yardımı almamak kişilerin ciddi mağduriyetler yaşamasına neden olabilmektedir. Özellikle hakimin kişisel kanaatinin belirleyici olduğu davalarda kendinizi doğru şekilde ifade edememeniz haklarınızı tam olarak bilmemeniz gibi durumlar kararın aleyhinize olmasına neden olacaktır.
Bu durum isim değiştirme gibi davalar için de kişinin hürriyetini bağlayıcı olan ceza davaları gibi davalar için de geçerlidir.
Bu nedenle avukata verilecek ücret kesinlikle boşa verilmiş bir para olarak görülmemelidir. Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse nasıl ki rahatsızlandığınızda belirtileri internetten araştırıp kendi kendinize bir tedavi uygulamayıp doktora gidiyorsanız benzer şekilde hukuki bir sorunla karşılaştığınızda da internetten araştırma yapmak yahut benzer bir sorun yaşamış bir arkadaşınızdan yardım almanız da sakıncalı bir durumdur.
Belirttiğimiz gibi avukat yargı mercileri önünde kişilerin haklarını korur. Bu süreçte avukat ilk olarak müvekkilini dinleyerek durumu tespit eder. Ardından dava ile ilgili gerekli araştırmaları yapar ve mahkemede kararın müvekkilinin lehine olması için mücadele verir.
Burada müvekkilin avukata karşı dürüst ve açık sözlü olmasının önemine işaret etmemiz gerekmektedir. Müvekkil ile avukat arasında bir güven ilişkisi olmak zorundadır. Avukata karşı dürüst olmamak, ondan bazı bilgileri saklamak ileride sorun yaşamanıza neden olabilecektir. Bunu şöyle örneklendirebiliriz; nasıl ki doktorunuzdan bir şeyler saklamak doktorun yanlış teşhis koymasına dolayısıyla tedavinizin zorlaşmasına sebep olabilecek ise benzer şekilde avukatınıza karşı dürüst ve açık olmamanız durumunda da avukatın durumu doğru şekilde tespit etmesi ve sizi en iyi şekilde savunması mümkün olmayacaktır.
Konumuz bağlamında dile getirmek istediğimiz çok önemli bir nokta da avukat seçimidir. Avukatlar belirttiğimiz gibi son derece önemli bir görevi yerine getirmektedir. Nasıl ki gerekli durumlarda bir avukat yardımı almamak hak kayıpları yaşamanıza neden olabilecek ise yanlış avukat seçimi de mağdur olmanıza neden olabilecektir. Burada anlatmak istediğimiz nokta iyi avukat kötü avukat ayrımı değildir. Burada işaret etmek istediğimiz nokta uzmanlık konusudur. Öyle ki hukuk geniş alan olduğundan avukatlar farklı alanlarda uzmanlaşmaktadır. Örneğin bir avukat ceza hukuku konusunda uzmanlaşmış ve bu alanda çok başarılı iken başka bir avukat da boşanma davaları konusunda uzmanlaşmış olabilir. Siz de avukat seçiminizi yaparken bu noktayı göz önünde bulundurmalısınız. Dava konunuza uygun, bu alanda uzmanlaşmış bir avukat bulmalısınız.
Kendinize avukat seçerken rastgele bir seçim yapmak yahut sırf tanıdık diye sizin dava konunuzda uzman olmayan bir avukat seçimi yapmak kesinlikle doğru bir yaklaşım değildir. Bir ön araştırma ile söz konusu alanda uzman avukatlara ulaşabilirsiniz.
Bu noktada şunu da belirtmemizde fayda bulunmaktadır ki; avukat ile görüşmenizde sizden bir danışma ücreti talep edilebilir. Bu konu sık sık sorun yaşanan bir konudur. Öncelikle bu konuda kendisiyle konuşmalısınız. Bu arada bu danışma ücretinin de haksız yahut boşuna verilmiş bir para olduğunu düşünmemelisiniz. Öyle ki sadece danışma bile olsa avukat sizin için yol gösterici olmaktadır ve onun tavsiyeleri son derece önemlidir. Her hizmetin bir bedeli olduğu gibi bu yol göstericiliğin de bir bedeli vardır. Danışma ücreti vermemek için uzman avukatlar ile görüşmemek sizin için daha büyük kayıplara neden olabilecektir. Ancak belirttiğimiz gibi öncelikle avukata durumu anlatıp bu konuda danışma ücreti alıp almayacağını öğrenebilirsiniz.
Kısaca avukat seçiminizi yaparken göz önünde bulundurmanız gereken bazı noktaları şu şekilde sıralayabiliriz:
-Konusunda uzman mı? Örneğin daha önce benzer davalar üstlenmiş mi, çalışmaları var mı?
-Konuşması, kendiniz ifade etmesi düzgün mü? Öyle ki kendisini doğru bir şekilde ifade edemeyen bir kişi dava sırasında sizi savunurken de sorunlar yaşayabilir.
-Düzenli, dikkatli, sorumluluk sahibi bir kişi mi? Eğer görüştüğünüz avukat dikkatsiz bir kişi ise, örneğin randevunuza gecikmiş ise yahut aradığını bulamayan bir kişi ise bu durum ileride bir takım sorunlar yaşamanıza neden olabilir.
Özetle, herkes bir takım hukuki sorunlarla karşı kaşıya kalabilir. Bu karıştığınız bir olay dolayısıyla da olabilir, boşanma, isim değiştirme şeklinde de. Her ne sebeple ve her ne şekilde olursa olsun her konuda bir uzman yardımı almanın önemli olduğu gibi bu durumda da avukat yardımı almak son derece önemlidir. Hukuki işlerinizde avukat yardımı almak hak kayıpları yaşamanızı, dolayısıyla da mağdur olmanızı önleyecektir. Ancak yazımızda da altını çizdiğimiz üzere avukat seçimi de son derece önemli bir konudur ve gerekli araştırmaları yapmamak yahut tanıdık olduğu için bir avukat seçmek son derece yanlıştır. Bir avukat ile anlaşmadan önce onun uzmanlığına ve yukarıda saydığımız kıstaslara uygunluğuna dikkat etmeniz faydanıza olacaktır.